Trẻ Sơ Sinh Bị Tiêu Chảy: Nguyên Nhân, Dấu Hiệu Nhận Biết và Cách Phòng Ngừa

Tiêu chảy là một vấn đề nghiêm trọng gây tử vong ở trẻ, đặc biệt là trẻ sơ sinh. Mỗi năm, trên toàn cầu có từ 3-5 triệu trẻ tử vong do tiêu chảy. Biến chứng của bệnh này là suy dinh dưỡng và nhiễm trùng, gây ra hàng loạt vấn đề sức khỏe, gia đình và xã hội.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), điều kiện vệ sinh kém và thực phẩm bẩn là nguyên nhân gây tử vong hàng năm do bệnh tiêu chảy. Nó cũng góp phần vào các bệnh như giun đường ruột, bệnh mắt hột và bệnh sán… Ở Việt Nam, tiêu chảy là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi, đặc biệt là trẻ sơ sinh. Trong số này, 55% ca nhập viện vì tiêu chảy là do Rotavirus.

Năm 2012, tiêu chảy là nguyên nhân tử vong thứ hai phổ biến ở trẻ em dưới 5 tuổi trên toàn cầu. Nó cũng góp phần vào tình trạng suy dinh dưỡng, còi cọc, nhẹ cân, chậm lớn và có thể làm suy yếu thể chất và phát triển trí tuệ của trẻ.

Việt Nam là một trong số các nước đang phát triển chịu tổn thất lớn do bệnh tiêu chảy. Trong danh sách các nguyên nhân gây bệnh và tử vong được công bố ở Việt Nam gần đây, tiêu chảy là một trong 10 nguyên nhân hàng đầu. Mỗi năm có khoảng 1.100 trẻ em dưới 5 tuổi ở Việt Nam tử vong do bệnh tiêu chảy.

Theo bác sĩ Vũ Thị Toàn, nhận thức về sự nguy hiểm của tiêu chảy và phân biệt giữa tiêu chảy và tình trạng đi ngoài sinh lý là rất quan trọng. Nếu không nhận ra sớm, việc can thiệp và điều trị có thể trễ chậm hoặc không hiệu quả.

Tiêu Chảy ở Trẻ Sơ Sinh: Nguyên Nhân và Dấu Hiệu Nhận Biết

Tiêu chảy là tình trạng phân lỏng, trẻ có thể đi tiểu 3 lần hoặc nhiều hơn mỗi ngày. Nguyên nhân thường liên quan đến nhiễm khuẩn, đặc biệt là mất cân bằng giữa vi khuẩn có lợi và vi khuẩn có hại trong ruột.

Virus là nguyên nhân chính gây ra tiêu chảy ở trẻ, bao gồm rotavirus, salmonella và ký sinh trùng giardia. Ở Việt Nam, mỗi 2 trẻ nhập viện vì tiêu chảy, có 1 trẻ nhiễm virus rota. Triệu chứng bao gồm nôn, đau dạ dày, đau đầu và sốt.

Dị ứng và kích thích sữa mẹ cũng có thể gây tiêu chảy ở trẻ. Triệu chứng xuất hiện nhanh chóng như nôn mửa và thường kết thúc trong 24 giờ nếu được phát hiện và xử trí kịp thời.

Viện Tràng học Thế giới (World Gastroenterology Organisation) phân loại tiêu chảy như sau:

  • Tiêu chảy do bị kích thích bài tiết: do kích thích hoặc do không dung nạp do độc tố của khuẩn tả.
  • Tiêu chảy thẩm thấu: do nước vào ruột quá nhiều hoặc tiêu hóa kém.
  • Tiêu chảy rỉ mủ: trong phân có lẫn máu và mủ.
  • Kiết lỵ: có kèm máu rõ ràng trong phân.

Triệu Chứng của Tiêu Chảy Sơ Sinh

Khi bị tiêu chảy, trẻ thường mệt mỏi, bỏ bú, đi ngoài nhiều lần. Phân lỏng có màu vàng hoặc xanh và có thể có máu. Mất nước là biểu hiện nguy hiểm nhất của tiêu chảy ở trẻ sơ sinh. Biểu hiện cảnh báo mất nước có thể là:

  1. Mất nước mức độ nhẹ:
  • Khô miệng, khô mắt, khóc ít chảy nước mắt hoặc không chảy nước mắt.
  • Đi tiểu ít hơn bình thường.
  • Bé mệt mỏi, hay quấy khóc.
  1. Mất nước mức độ vừa:
  • Da khô.
  • Hiện tượng trũng mắt.
  • Bé lờ đờ hoặc li bì.
  1. Mất nước mức độ nặng:
  • Thóp trũng, da bé mất khả năng đàn hồi.
  • Trẻ không đi tiểu trong vòng 6 giờ.
  • Rất lờ đờ, li bì có khi hôn mê, bất tỉnh.
  • Mạch đập nhanh, huyết áp giảm.

Ngoài ra, nếu trẻ tiêu chảy kéo dài dưới 2 tuần, có thể bị tiêu chảy cấp. Tình trạng này rất nguy hiểm, với các triệu chứng chính là tiêu chảy, nôn, mất nước, rối loạn điện giải, có thể dẫn đến tử vong.

Biến Chứng của Tiêu Chảy Sơ Sinh

Tiêu chảy nhẹ có thể điều trị và theo dõi tại nhà. Tuy nhiên, nhiều phụ huynh do thiếu hiểu biết đã áp dụng các phương pháp điều trị không đúng, làm tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn, đặc biệt là tiêu chảy cấp ở trẻ sơ sinh.

Biến chứng nguy hiểm nhất của tiêu chảy là mất nước. Nếu không bù nước kịp thời, trẻ có thể suy kiệt gây trụy mạch, suy thận cấp và tử vong. Tiêu chảy cũng là nguyên nhân hàng đầu gây suy dinh dưỡng.

Theo TTƯT.TS.BS Phạm Thị Thu Hương, Trung tâm Dinh dưỡng – Y học Vận động Nutrihome Miền Bắc, vi khuẩn, virus hoặc độc tố của chúng khiến màng ruột của trẻ bị tổn thương, gây thiếu enzym chuyển hóa đường lactose. Lactose không thể chuyển hóa và tích lũy trong lòng ruột. Nhiều phụ huynh thường cho rằng trẻ tiêu chảy phải kiêng ăn, điều này làm niêm mạc ruột phục hồi chậm. Đây là một trong các nguyên nhân dẫn đến suy dinh dưỡng ở trẻ.

Suy dinh dưỡng và tiêu chảy tạo ra một vòng xoắn bệnh lý, ảnh hưởng trực tiếp đến hệ tiêu hóa của trẻ, gây biếng ăn, khả năng hấp thu chất dinh dưỡng kém và ảnh hưởng đến sự phát triển, tầm vóc và trí tuệ của trẻ.

Phòng Ngừa Tiêu Chảy ở Trẻ Sơ Sinh

Nuôi con bằng sữa mẹ là cách tốt nhất để giảm tiêu chảy ở trẻ sơ sinh. Sữa mẹ chứa lượng đường dễ chuyển hóa thành đường sữa, giúp vi khuẩn axit lactic phát triển, ức chế sự sinh sôi của vi khuẩn có hại trong đại tràng, giảm nguy cơ tiêu chảy.

Cải thiện vệ sinh môi trường sống, sử dụng nguồn nước sạch là rất cần thiết. Rửa tay sạch trước khi cho trẻ bú, kiên trì ăn chín, uống nước sôi, không ăn rau sống, không uống nước lã và các thực phẩm chưa chín kỹ. Xử lý phân trẻ sơ sinh một cách vệ sinh và an toàn.

Cung cấp vắc xin Rotavirus cho trẻ từ 6 tuần tuổi là phương pháp phòng ngừa hiệu quả. Tại Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em và Người lớn VNVC, có các loại vắc xin ngừa tiêu chảy cấp do Rotavirus cho trẻ từ 6 tuần tuổi. Để đặt lịch tiêm vắc xin và được tư vấn, vui lòng liên hệ hotline 028.7300.6595 hoặc inbox Fanpage VNVC – Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em và Người lớn.

VNVC cam kết đem đến sự phục vụ tận tâm và chuyên nghiệp. Chúng tôi hiểu tâm lý bố mẹ và sẽ tạo điều kiện thoải mái cho việc tiêm chủng, bao gồm cung cấp các tiện ích như bỉm tã, wifi, nước uống miễn phí. Hệ thống tiêm chủng VNVC đã trở thành lựa chọn hàng đầu của mọi gia đình và bé yêu.

Lê Hoài Nam, tác giả của kidbicals.vn, là người đam mê chia sẻ kiến thức sức khỏe mẹ và bé. Với tầm nhìn chăm sóc gia đình, anh không chỉ là người viết bài mà còn là người hướng dẫn và đồng hành cùng các bậc phụ huynh. Với sự tận tâm và kiến thức chuyên sâu, Lê Hoài Nam mong muốn mang đến cho độc giả những thông tin hữu ích và đáng tin cậy, giúp mọi gia đình phát triển mạnh mẽ và khoẻ mạnh.

Related Posts

Bí Quyết Phối Chân Váy Xếp Ly Đẹp Cho Nàng Mũm Mĩm

Bí Quyết Phối Chân Váy Xếp Ly Đẹp Cho Nàng Mũm Mĩm

Trong thế giới thời trang, câu hỏi “nàng béo có nên mặc chân váy xếp ly không?” nhận được nhiều tranh cãi. Với nhiều quan niệm và…

Giới thiệu 30+ mẫu giường 2 tầng cho bé an toàn, hiện đại đáng lựa chọn nhất

Giới thiệu 30+ mẫu giường 2 tầng cho bé an toàn, hiện đại đáng lựa chọn nhất

Các mẫu giường 2 tầng cho bé đang rất được các bậc phụ huynh yêu thích sử dụng trong phòng ngủ của con cái. Đây không chỉ…

Lễ cúng thôi nôi cho bé gái – Những điều cần biết

Ngày nay, nhiều bậc phụ huynh trẻ không biết cách tổ chức lễ cúng thôi nôi cho bé gái một cách chính xác và truyền thống. Để…

Mama Sữa Non Baby New: Bổ sung vitamin cho trẻ biếng ăn

Trẻ biếng ăn là một vấn đề khiến cơ thể thiếu đi những dưỡng chất quan trọng. Điều này khiến trẻ luôn cảm thấy mệt mỏi, ít…

Sữa Similac Neosure: Lựa chọn tốt cho bé nhẹ cân

Sữa Similac Neosure là một thương hiệu nổi tiếng của Abbott Hoa Kỳ, dành riêng cho trẻ nhẹ cân và sinh non. Lựa chọn sữa Similac Neosure…

Cách tắm lá khế cho trẻ sơ sinh an toàn "Trị dứt điểm rôm"

Cách tắm lá khế cho trẻ sơ sinh an toàn “Trị dứt điểm rôm”

Đối với trẻ sơ sinh, việc tắm gội là một trong những việc làm quan trọng để giữ gìn sức khỏe cho bé. Nếu bé yêu của…